| Questo testo è incompleto. | 
| ◄ | XXI | Glossario | ► | 
XXII. La Marmolada.
Zacan l viandant, kĕ da Chiaorí gī a Faša, 
In traversan dĕ Fedáia l jů, lasciava 
Da la pért ciampa n bèl gran bòsc da dascia; 
Sůra l bósc sů del lonc bèl sĕ slargiava, 
Cercenada bëgn óres sīs con fascia, 
Tan lonč e lérc kĕ lʼ oedl odṓ e chiarava, 
Dĕ bī granʼ cīrz e pëč con bèla odlina, 
Na mont dĕ bèl bestiam rica e dĕ poína. 
I pra, kʼ inviā a lʼ aldagn fantʼ e fancèles, 
La gran ligrëza jonta a la belëza 
Dĕ les asvéltes tiradụmz fedèles, 
Lapró dʼ i fantʼ con këstes la finëza 
Servī dʼ aomënt sůn këles montigèles 
A lʼ armonía scèc a la gran rikëza 
Dĕ la natůra, kĕ, dĕ bonté plëna, 
Fageṓ scèc mīl důcia per důtʼ la cëna. 
Da sëra adụm per sólit sʼ abinaven 
Dṓ l rī e gran laúr tĕ val strënta chiaşòta,
Plëna dĕ fụm ‒ per kël nĕ sʼ invarciaven ‒, 
Sĕ la contā o sonā con val palòta 
La terdéca; chianté gonót chiantaven, 
Šʼ ël indʼletā, o sonā val fana ròta; 
Datrai contaven stóries spaventòşes, 
Cīs šʼ ël fóva tel tlap ëles stofòşes. 
Pichiè kĕ dĕ Penía n jon destorbava 
Gonót lʼ ůnion e compagnia abinada 
Con val bůrta matada, kʼ it nia nʼ ava, 
Con atʼ, kĕ mal sta a gënt bëgn costemada, 
Con paróles sbochiades, kĕ dorava 
Ingiért la gënt stimada ed onorada, 
Con manīres e bůrtes e salvares, 
Kʼ ès meritè dĕ dërtes gran granares. 
La vȯia ḗl dĕ Maria santa, kĕ gënt tlama 
Da la Nëi; ki da mont důtʼ cantʼ adòra 
Fat fin al siè e restlé stéva pró flama 
Tĕ chiaşòta e spetā dër ért këlʼ òra, 
Kʼ ëi, dṓ dʼ avëi mangiè bon lat da brama, 
Podès gi a chiaşa; fantʼ, setůs gran pòra 
Mostrā dĕ les fancèles, kĕ jomèssa 
E la gran compagnia gian, pél, perdèssa. 
La bona gënt, straciada jů, contënta 
Fṓla impó dĕ podëi gi a fa lʼ oférta 
Dĕ bèla devozion tĕ dlīža strënta 
A la òma santa, kĕ mai plů nʼ è ognérta 
Tĕ lʼ éžaodi la půra gënt tĕ stënta 
E gian perdona, bëgn priada, la bérta 
Contra dʼ ëla e lʼ amòr dĕ só fi fata 
Da gënt, dal bůr malan fòsc tel viz trata. 
Kiló na páta, iló n grụm dĕ fantʼ e ëles, 
Patrons a mèz i servidús, sen gniva
Dĕ la mont, līgri e dër contëntʼ, ki e këles; 
Důtʼ dlon chiantan, cigan vérs chiaşa giva, 
A póst oróvi vèster dan da stëles; 
I crëp, dagnòra bī, dlonc rendeniva; 
Inkina mai les chiòres fṓ důt mates, 
Scrichiā, saltā, tociā, scèc dĕ tòs fates. 
La mont, dan půc chiamó dĕ vita plëna, 
Fṓ şëgn da gënt deşérta e důt netada. 
I pëč, dagnòra vërtʼ sun alta incrëna, 
I lérež, altʼ sůn crëp e costa alzada, 
Sĕ moióva dal gran kīt, kʼ ḗ dlonc, apëna; 
Les bèles flụs, capi nʼ óles modada 
La móda dĕ les chiòres, kĕ lasciava 
Şëgn důt in péž e plů nĕ sĕ mostrava. 
Sòl kël salvar da Penía iló fognava 
Cër tablè e cër chiaşòta; šʼ ël chiantèssa 
O šʼ ël sciorèssa, chi kĕ kël pensava, 
Ki mai podès savëi? Kʼ ël blastemèssa, 
Èl plů segů, la gënt devóta, kʼ ava 
Devozion a Maria plů kʼ ël nʼ orèssa; 
Sapiënt plů kĕ vignʼ ater mināl dʼ èster 
Tan segů kĕ só inòm fóva Silvèster. 
Dĕ ban del mené a chiaşa les paróles, 
Les amonizions fóva dĕ důtʼ stades; 
Plů saori pasa per crëp arcaróles 
Dër bëgn laorades e dër bëgn spizades, 
Kĕ légrimes ‒ dĕ sůa crestiana fṓles ‒ 
Travérs kël cụr dĕ sas; dĕ ban porvades 
Fóva vérs ël dĕ la virtů les fórzes: 
Saori nĕ lascia důtʼ i lëgns les scórzes. 
Silvèster rèsta sòl sʼ a mont a pósta 
Per fa despèt a bona gënt devóta, 
Al cůlt dĕ Dī e dĕ si òma bëgn despósta; 
Skivè skivel la gënt chi da la cóta 
E këla kʼ è dĕ la medèma pósta. 
Inscí l dī dṓ bèl da doman dĕ bóta 
‒ Lʼ alba spontan odóven chiamó apëna ‒ 
Scomëncel l laúr, šĕ bëgn kĕ nia nĕ mëna. 
Sorëdl důt lominůs e důt belëza 
Gniva dai crëp bī cụci e sʼ arbasava, 
Dai crëp dĕ gran maestè e dĕ gran altëza; 
A vita noeva e bèla rʼsoscitava 
La natůra con důta sůa granëza, 
Vestiva mil corůš e sĕ rʼnovava 
Sòt la man del Creator miracolòşa, 
Sòt sůa bonté trés misericordiòşa. 
I mérli, i fincʼ, catòrz con ůž gentiles 
Menava al Şiòr del cīl e dĕ la téra, 
Ůn plů kĕ lʼ ater, sůs chianties zeviles; 
Důtʼ sĕ porvā tĕ këla bèla véra; 
Dʼ i lérež vërtʼ les pizes bèl sotiles, 
I pëč, i cīrz, kĕ la gran mont aféra, 
In gran onòr e lódʼ dĕ Dī cignava 
E sůa maestè con ůmeltè adorava. 
Silvèster zënza cụr per la potënza 
Dĕ kël bel Dī con gran şèlo laorava, 
E vérč per důta gran magnifizënza 
Dĕ la natůra dlonc bèla straciava, 
Per sofoiè i rī rimorši dĕ cosciënza, 
Tĕ sů linzòs da fëgn pač e restlava; 
Důt fṓ stortè e důt da it, la sëra gnůda, 
Chi ingignada la pëna da ël orůda. 
Sů n cól senté, sů oedli contëntʼ ogeóvel 
Da vigni pért, despèt důt per la Santa,
Kʼ an onorā kël dí; ingali digeóvel 
„Santa Maria dĕ ca, alda chi kʼ an chianta! 
Santa Maria dĕ la ‒ l priè, nia nĕ jóvel, 
Tan segů kĕ dòi féž còl vint caranta ‒ 
Tĕ tablè ái mi fëgn, l tëmp kʼ ël òiĕ şëgn vëgnĕ, 
Ůnfat del důt mʼ èl tan dī kĕ l tëmp tëgnĕ!” 
Apëna dita fóva la blastëma, 
Kĕ sů insom la gran mont táca na níora 
Pró l crëp plů alt e sta n pèz spó bêla frëma; 
Bèl plan sniorëiela këla mont; l vent scíora, 
Scèc l bůr Órco gonót a mèz carşëma; 
Důta la mont, scèc amaré da fíora, 
Sĕ scasa, plëna dĕ nío spës in téra; 
N gran spavënt fṓl iló tĕ këla véra. 
L vënt da redůs e da sërëgn soflava, 
Intrami dòi con bůr bòf sĕ batóvi; 
Pëč, lérš, cīrz dĕ plů cënt anʼ stlefava 
A mèz ía, tĕ la val ròtʼ sĕ perdóvi. 
I còlp, i bótʼ, kʼ i tons iló petava, 
Pici nó, mò sgriciůš da spavënt fóvi, 
Da vigni pért şenava les rīs saítes; 
Dī nes presérvĕ da té bůrtes vites! 
L tëmp e les sbụres, kĕ dṓ vè spó gnůdes, 
Mëna tempèsta, nëi, plȯia, tócʼ dĕ dlacia, 
Na sórt dĕ gran granižores mai odůdes; 
Plȯia, nëi, tempèsta, pél, sĕ féž la chiacia; 
Dlaces da vigni pért èl destenůdes; 
Vignůn la fin del mon tĕ këla ria ácia 
Èssa credů, tan fóva spaventòşa 
La mont in këla sëra sprigoròşa. 
A kël spavënt del pichiadú revada 
Fṓ vignʼ ostinazion e ria ligrëza;
La gran sopérbia fṓ ten còlp placada; 
Del pichiè l pentimënt gnī con prontëza. 
Sepoli da la dlacia e nëi tomada 
Tĕ só tablè dĕ bèla e gran larghëza 
Prëia Silvèster, les mans al cīl alzades, 
Perdon dĕ les paróles mal pensades. 
A Maria prëiel, da půc da ël profanada; 
Les légrimes, scèc růs degòrles chialdes 
Jů per só můs e scèkĕ nëi dligada 
Sen vales jů per só guant griš da faldes. 
„Mi lamëntʼ, òma santa”, ad ů̄z alzada 
Digel, „mi priè chiamó spèri kĕ tʼ aldes; 
Mi gran pichiè vè fóra dĕ meşůra, 
Mò tůa bonté dʼ i pichiadús á cůra.” 
In kël momënt ‒ oh gran mervȯia! ‒ na ů̄ž sona 
Da lʼ alt e diš: Nó tó priè, frůt solmënter 
Del gran spavënt, dĕ tůa òma la corona 
Oférta inců per té devotamënter, 
L priè dĕ la mụta onésta, pròsa e bona, 
Kĕ tĕ fṓ, šĕ vivů èsses atramënter, 
N dí per bèla nevicia destinada, 
Da danazion á tůa anima salvada. 
Mò per castic dĕ tůa bůrta blastëma, 
Vérs Maria kesta fèsta prononziada, 
La dlacia restará kiló trés frëma, 
Plů tért a gran altëza chiamó alzada; 
Sòt kiš dlacions sī spó tůa fósa ‒ trëma! ‒ 
Per tůa gran pëna e gran castic giavada! 
Denan kʼ i angioi tĕ kërdĕ con trombëtes, 
Dʼ èster dʼlibʼré dĕ ban trés tʼ impermëtes!” 
Nasciůda insci è dʼ i bī dlacions regina, 
La mont tlamada dlonc La Marmolada;
Dĕ bèl aspèt, plů blanchia dĕ farina. 
Da důtʼ, da pič e gran, trés amirada, 
Abitada da pè da val giarina, 
Dal mon coriůs intīr trés vižitada; 
Důra a ki tanʼ kĕ con ëla la imponta 
Dĕ lʼ origin sůa pórtela lʼ impronta.