Pl:Słowniczek

A

• API (Application Programming Interface) – interfejs programistyczny aplikacji. API OSM zapewnia wysoki poziom dostępu do bazy danych OpenStreetMap, umożliwiając klientom żądanie i edycję obiektów z bazy danych.
• armchair mapping – mapowanie bez wizyty na miejscu, a jedynie w oparciu o zdjęcia lotnicze lub satelitarne, lub inne źródła danych

B

• baza danych – baza danych OSM jest miejscem, w którym przechowujemy nasze dane mapowe. Z technicznego punktu widzenia jest to instalacja PostgreSQL działająca na różnych serwerach, ale większość aplikacji uzyskuje do niej dostęp za pośrednictwem interfejsu API.

C

• CRFOP – Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody – zawiera pomniki przyrody oraz obszary chronione
• CSIOZ – Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia – zawiera publiczne rejestry medyczne Centrum e-Zdrowia, w OpenStreetMap stosowany jest między innymi ref:csioz=* dla potrzeb identyfikacji aptek powiązanych z rejestrem aptek ogólnodostępnych, punktów aptecznych, aptek szpitalnych, aptek zakładowych oraz działów farmacji szpitalnej https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/registry/ra

D

• DWG – Data Working Group
• DDR – droga dla rowerów

E

• edytor – program do edycji OpenStreetMap
• elementy – podstawowe elementy w bazie OpenStreetMap to węzły, linie i relacje
• EPSG:3857 – odmiana odwzorowania Merkatora. Tego odwzorowania używa OpenStreetMap i większość innych map: Google Maps, Bing, Mapbox, Esri.

F

• feature – zobacz obiekt

G

• geokodowanie – ustalanie współrzędnych geograficznych na podstawie innych danych np. adresu
• Geoportal
• GIS – System informacji geograficznej
• GNSS (Global Navigation Satellite System) – nawigacja satelitarna – świat nie jest ograniczony do systemu GPS
• GPX – GPS Exchange Format jest formatem XML używanym do reprezentowania danych zebranych przez urządzenia GPS. Serwer OSM akceptuje dane w formacie GPX przed przetworzeniem go do modelu danych OSM.
• GUGiK –  Główny Urząd Geodezji i Kartografii

I

• import – proces przesyłania danych zewnętrznych do OSM
• iD – przeglądarkowy edytor do edycji map OSM
• indoor mapping – mapowanie wnętrz budynków
• ISOK – Informatyczny System Osłony Kraju – zobacz ISOK Cień

J

• Java – język programowania, którego używamy dla niektórych komponentów peryferyjnych, takich jak edytor JOSM i framework Osmosis
• Java Applet – był kiedyś przeglądarkowym edytorem OSM opartym na Javie. Został zastąpiony przez Potlatch, a następnie iD.
• JOSM (Java OpenStreetMap Editor) – program do edycji map napisany w Javie. Jest to najbardziej zaawansowane narzędzie do przeglądania i edycji map napisane przez Imi. Działa na większości komputerów i umożliwia użytkownikowi przeglądanie, edytowanie i przesyłanie danych do bazy danych OpenStreetMap.

K

• kafelek (ang. tile) – kwadratowy obrazek wyświetlany w układzie siatki, aby pokazać mapę, np. https://b.tile.openstreetmap.org/4/8/5.png
• klucz – część tagu (para klucz=wartość)

L

• linia (ang. way) – jeden z podstawowych elementów OSM. Linie są używane do przedstawiania takich obiektów jak drogi, linie kolejowe i rzeki.
• Lidar – metoda uzyskiwania bardzo dokładnych modeli terenu

M

• Mapnik – biblioteka GIS; zbiór kodu, który wykonuje takie czynności, jak reprojektowanie i renderowanie danych geoprzestrzennych. Mapnik jest wykorzystywany przez OSM do generowania kafli stylu OSM Carto.
• mapowanie – proces edytowania bazy danych OSM
• micromapping – mapowanie szczegółów, małych lub mniej znaczących obiektów, czyli nie dróg czy budynków, ale np. ławek, latarni ulicznych, płotów, krzewów.
• multipolygon – inaczej wielokąt złożony. Rodzaj relacji służący do rysowania złożonych wielokątów.

N

• NMEA – format używany do reprezentowania danych zebranych przez urządzenia GPS
• Nominatim – narzędzie do wyszukiwania na OSM
• NID – Narodowy Instytut Dziedzictwa – zobacz ref:nid=*

O

• obiekt (ang. feature) – to co dodajemy na mapę, np. budynek, restauracja, droga. Wszystkie obiekty z rzeczywistego świata można zmapować, czyli odwzorować, w postaci obiektu w OpenStreetMap. Każdy obiekt w OSM jest węzłem, linią lub relacją, ma swój unikalny identyfikator i może składać się z mniejszych obiektów, np. linia składa się z węzłów, które też są osobnymi obiektami.
• obszar (ang. area) – w terminach renderowania mapy, obszar jest wielokątem reprezentującym np. budynek, park lub obszar przemysłowy. W bazie danych OSM obszar jest reprezentowany jako linia zamknięta, nie ma osobnego elementu dla obszaru.
• OCOSMD (Obsessive Compulsive OpenStreetMapping Disorder) – żartobliwe określenie na obsesyjno-kompulsywne zaburzenie mapowania OSM
• odwrotne geokodowanie – ustalanie adresu na podstawie współrzędnych geograficznych
• odwzorowanie kartograficzne (ang. map projection) – sposób dwuwymiarowego i przeskalowanego przedstawiania powierzchni kuli ziemskiej na mapie
• ortofotomapa – zespół przetworzonych zdjęć lotniczych, dopasowanych do jednolitej skali i wpasowanych na punkty osnowy geodezyjnej
• OSM – OpenStreetMap. Cały ten projekt. Zobacz O projekcie OpenStreetMap.
• .osm – Format XML, który jest tworzony przez serwer OSM. Służy do komunikacji z API, a także do cotygodniowego wrzucania na Planet.
• Osmarender – renderer używany przez projekt Tiles@home, także nazwa domyślnej warstwy tiles@home z tego powodu. Nierozwijany od 2012 roku.
• OSM Carto – nazwa podstawowego stylu mapy dostępnego na stronie www.openstreetmap.org
• Osmose – narzędzie zapewnienia jakości do wykrywania błędów lub braków w danych OpenStreetMap
• Osmosis – aplikacja do przetwarzania danych OSM
• Overpass API – interfejs dostarczający wybrane przez użytkownika dane ze zbioru OpenStreetMap przy pomocy specjalnego języka zapytań
• Overpass turbo – narzędzie do odczytu danych z bazy OSM

P

• Planet.osm – wszystkie dane OSM w jednym pliku. Nowa wersja jest wydawana raz w tygodniu. Jest to ogromny plik, który obecnie (2020-07-01) zajmuje 1256 GB.
• plugin, inaczej wtyczka – zobacz Wtyczki JOSM
• POI (ang. Point of interest) – punkt użyteczności publicznej, czyli punkt dodawany na mapę, np. restauracja, apteka, sklep
• PostGIS – rozszerzenie bazy danych PostgreSQL. PostGIS jest używany przez OSM wraz z Mapnikiem, aby wygenerować kafelki dla slippy map.
• Potlatch – edytor, który zastąpił Java Applet w edycji mapy online za pośrednictwem strony internetowej
• preset – szablon w edytorze ułatwiający dodawanie obiektów na mapę. Każdy szablon ma nazwę i jeden lub kilka tagów.
• PRG – Państwowy Rejestr Granic – zawiera granice administracyjne, adresy i osie nazwanych ulic
• projection – zobacz odwzorowanie kartograficzne
• punkt (ang. node) – inaczej węzeł, jeden z podstawowych elementów OSM. Każdy punkt w bazie OSM ma identyfikator, szerokość i długość geograficzną oraz ewentualnie tagi. Punkty mogą być używane, aby przedstawić obiekty takie, jak sklepy, restauracje i pomniki.

R

• ref – klucz służący do wprowadzania numerów referencyjnych np. dla dróg. Na przykład M 24 otrzymuje klucz/wartość "ref = M 24".
• relacja – jeden z podstawowych elementów OSM. Relacja jest specjalnym rodzajem obiektu w OpenStreetMap, który grupuje inne obiekty razem. Obiekty, które należą do relacji, są nazywane członami, a każdy z członów może mieć w tej relacji rolę.
• rendering – proces przetwarzania danych geoprzestrzennych OSM w mapę
• renderer – program służący do renderingu
• revert – cofnięcie czyjejś edycji. Może odnosić się zarówno do cofania usunięć, jak i częściowego lub pełnego wycofywania zestawu zmian.
• router – usługa lub urządzenie do wyznaczania trasy między dwoma punktami geograficznymi za pomocą OSM lub innych danych mapowych (często wykorzystywanych jako pomoc w nawigacji)

S

• segment – segmenty były podstawowymi elementami OSM w przeszłości (w starych wersjach interfejsu OSM API)
• SIP – System Informacji Przestrzennej, zobacz GIS
• slippy map – mapa internetowa, która umożliwia przesuwanie, powiększanie i pomniejszanie. Słowo slippy (zamiast static) służy do podkreślenia, że obraz mapy może być przeciągany, pozwalając użytkownikowi zobaczyć, co jest poza krawędzią ekranu.
• SVG (Scaleable Vector Grapics) – format XML do reprezentowania grafiki wektorowej. Mapy SVG można wydłużyć za pomocą karty eksportu lub utworzonej przez Osmarender.

Ś

• ślad GPS (ang. trace) – zbiór zapisów zebranych z urządzenia GPS. Zobacz więcej o śladach: Pl:GNSS tracelog.

T

• tag, inaczej znacznik – składa się z klucza i wartości i używany jest do opisywania obiektów. Tagiem jest np. building=yes.
• tagowanie – czynność dodawania tagów do obiektu w OSM
• TMS (Tile Map Service) – standard udostępniania kafelków mapy

U

• uwaga (ang. note) – komentarz, który można dodać na mapie na stronie głównej, aby poinformować o błędzie lub braku na mapie

W

• wartość – druga część tagu, który podlega kluczowi
• węzeł (ang. node) – inaczej punkt, jeden z podstawowych elementów OSM. Każdy węzeł w bazie OSM ma identyfikator, szerokość i długość geograficzną oraz ewentualnie tagi. Węzły mogą być używane, aby przedstawić obiekty takie, jak sklepy, restauracje i pomniki.
• WGS84 (World Geodetic System '84) – zbiór parametrów określających wielkość i kształt Ziemi oraz właściwości jej potencjału grawitacyjnego. System ten definiuje elipsoidę, która jest generalizacją kształtu geoidy, wykorzystywaną do tworzenia map. Jest podstawowym układem odniesienia w systemach nawigacji satelitarnej.
• Wiki – ta strona, wiki.openstreetmap.org. Główny zbiór informacji o wszystkim w OSM; miejsce na pomoc i dokumentację techniczną.
• WMS (Web Map Service) – standard udostępniania w Internecie danych geograficznych (map) w postaci rastrowej
• WMTS (Web Map Tile Service) – standard udostępniania w Internecie wstępnie renderowanych lub obliczonych kafelków mapy

Z

• znacznik, inaczej tag – składa się z klucza i wartości i używany jest do opisywania obiektów. Znacznikiem jest np. building=yes.

Zasoby zewnętrzne

• ESRI gisdictionary – wyszukiwalny glosariusz, ale tylko w języku angielskim