קאָפּעקל

Worttrennung:

קאָ·פּ·עקל‎, Plural: קאָ·פּ·עק·לעך‎

Umschrift:

YIVO: kopekl, Plural: kopeklekh

Aussprache:

IPA: [kɔˈpɛkl̩]

Hörbeispiele: —

Bedeutungen:

[1] Zoologie, speziell Herpetologie: (im Wasser lebende) Larve der Vertreter der Ordnung der Froschlurche (Anura; auch: Salientia) mit äußeren Kiemen-Büschel und einem Ruderschwanz mit Flossensaum, die sich in späteren Entwicklungsstadien wieder zurückbilden

Herkunft:

Determinativkompositum aus dem Substantiv קאָפּ‎ (YIVO: kop) ^→ yi ‚Kopf‘ und einer Verkleinerungsform des Substantivs עק‎ (YIVO: ek) ^→ yi ‚Schwanz‘, wörtlich also ‚Kopfschwänzchen‘

Synonyme:

[1] veraltet: פֿראָשװאָרעם‎ (YIVO: froshvorem) 

Oberbegriffe:

[1] אַמפֿיביע‎ (YIVO: amfibye) , לאַרװע‎ (YIVO: larve) 

Beispiele:

[1] „מירן עס צוזאַמען נעמען אין אַ סלאָי און װעלן זען װי פון אַ שװאַרץ פּינטעלע װאַקסט אױס אַ קאָפּעקל, װאָס שװימט װי אַ פישל — דאַן באַקומט עס פיסלעך און עס געדױערט נאָך אַ סך טעג ביז דאָס פראָשל פאַרלירט זײן עק, כאָטש ער קען שױן שפּרינגען… — גײען מיר.“[1]‎ (YIVO: Mirn es tsuzamen nemen in a sloy un veln zen vi fun a shvarts pintele vakst oys a kopekl, vos shvimt vi a fishl — dan bakumt es fislekh un es gedoyert nokh a sakh teg biz dos froshl farlirt zayn ek, khotsh er ken shoyn shpringen… — geyen mir.) 

„Wir werden ihn [= den Froschlaich] in einem Einmachglas mitnehmen und werden sehen, wie aus einem schwarzen Pünktchen eine Kaulquappe erwächst, die wie ein Fischchen schwimmt – danach bekommt sie Füßchen und es dauert noch viele Tage bis das Fröschlein seinen Schwanz verliert, obwohl es bereits springen kann… – Also lasst uns gehen.“

[1] „די באָטשאַנעס האָבן געשעפּט חיונה פון די זומפּן הינטערן שטעטל, װוּ עס האָט געראָיעט מיט פרעש, שלימאַקעס, שלענגלעך און קאָפּעקלעך.“[2]‎ (YIVO: Di botshanes hobn geshept kheyune fun di zumpn hintern shtetl, vu es hot geroyet mit fresh, shlimakes, shlenglekh un kopeklekh.) 

„Die Störche zogen ihre Lebensgrundlage aus den Sümpfen hinterm Schtetl, in denen es nur so wimmelte von Fröschen, Schnecken, Schlängelchen und Kaulquappen.“

[1] Uriel Weinreich: מאָדערן ענגליש-ייִדיש ייִדיש-ענגליש װערטערבוך‎. Modern English-Yiddish Yiddish-English Dictionary. New paperback edition, Schocken Books, New York 1987, ISBN 0-8052-0575-6 (Lizenzausgabe des YIVO Institute for Jewish Research, New York 1968), Stichwort »tadpole«, Seite 324 (englisch-jiddischer Teil) sowie Stichwort »קאָפּעקל‎«, Seite 430 (jiddisch-englischer Teil).

Quellen: