księżyc

księżyc (Polnisch)

Substantiv, m
Singular Plural
Nominativ księżyc księżyce
Genitiv księżyca księżyców
Dativ księżycowi księżycom
Akkusativ księżyc księżyce
Instrumental księżycem księżycami
Lokativ księżycu księżycach
Vokativ księżycu księżyce

Nicht mehr gültige Schreibweisen:

xiężyc

Anmerkung:

Wie alle Astronyme im Polnischen wird auch księżyc im wissenschaftlichen Kontext großgeschrieben (Księżyc).[1]

Worttrennung:

księ·życ, Plural: księ·ży·ce

Aussprache:

IPA: [ˈkɕɛw̃ʒɨt͡s], Plural: [kɕɛw̃ˈʒɨt͡sɛ]
Hörbeispiele:  księżyc (Info), Plural: —

Bedeutungen:

[1] Astronomie, ohne Plural: natürlicher Satellit der Erde; Mond, Erdmond
[2] Astronomie: Mond, Satellit
[3] ohne Plural: Licht, das von [1] ausgeht; Mond, Mondschein, Mondlicht

Herkunft:

seit dem 15. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *kъnęžit’ь ‚Fürstensohn‘, das seinerseits eine Ableitung zu dem Substantiv *kъnęgъ (polnisch ksiądz → pl) ‚Herrscher, Fürst‘ ist; die ursprüngliche Bedeutung ‚Fürstensohn‘ ist nur vereinzelt im Altpolnischen belegt, die übertragene Bedeutung ‚Mond‘ im Polnischen spiegelt wohl die große Ehrerbietung gegenüber dem Mond dar und verlief wahrscheinlich über die Bedeutung ‚Herrscher‘; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit alttschechisch kněžic → cs und russisch княжич (knjažič☆) → ru[2]

Synonyme:

[1] luna, miesiąc, Srebrny Glob
[2] satelita

Oberbegriffe:

[1] satelita
[2] ciało niebieskie

Beispiele:

[1] „I świat był nakształt gmachu sklepionego, / A niebo nakształt sklepu ruchomego, / Xiężyc jak okno którędy dzień schodzi.“[3]
[2] Jowisz posiada co najmniej sześćdziesiąt siedem księżyców.
Der Jupter besitzt mindestens siebenundsechzig Monde.
[3] „śnieg olśniewał oczy w dzień przy słońcu, a nocą przy księżycu migotały jakoby iskry niknące po stężałej od mrozu powierzchni;“[4]

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] wschód księżyca, zachód księżyca

Wortbildungen:

[1] księżycowy
[1] sztuczny księżyc

Übersetzungen
 [1] Astronomie, ohne Plural: natürlicher Satellit der Erde; Mond, Erdmond
 [2] Astronomie: Mond, Satellit
 [3] 
Referenzen und weiterführende Informationen:
[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „księżyc“
[2] Polnischer Wikipedia-Artikel „naturalny satelita“
[1, 2] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „księżyc“
[1, 2] Słownik Języka Polskiego – PWN: „księżyc“
[1–3] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „księżyc“
[1–3] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969) „księżyc“
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „księżyc“

Quellen:

  1. Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „księżyc“
  2. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 269.
  3. Adam Mickiewicz: Poezye. Tom Drugi, Józef Zawadzki, Wilno 1823 (Wikisource), Seite 11.
  4. Henryk Sienkiewicz: Potop. Powieść historyczna. 2. Auflage. Tom I, Gebethner i Wolff, Warszawa 1888 (Wikisource), Seite 11.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.