koń

Worttrennung:

koń, Plural: ko·nie

Aussprache:

IPA: [kɔɲ]

Hörbeispiele:  koń ^(Info)

Reime: -ɔɲ

Bedeutungen:

[1] Zoologie: Pferd (Equus caballus)

[2] Spielzeug: Pferd

[3] umgangssprachlich, vulgär: das männliche Glied; Schwanz

[4] Sport, speziell Schach: Pferd, Springer

[5] Sport, spezie, Turnen: Pferd

Herkunft:

seit dem 14. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *konjь; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch kůň ^→ cs, slowakisch kôň ^→ sk, obersorbisch kóń ^→ hsb, niedersorbisch kóń ^→ dsb, russisch (poetisch) конь (konʹ^☆) ^→ ru, weißrussisch конь (konʹ^☆) ^→ be, ukrainisch кінь (kinʹ^☆) ^→ uk, slowenisch konj ^→ sl, serbokroatisch коњ (konj^☆) ^→ sh und bulgarisch кон (kon^☆) ^→ bg[1][2]

Synonyme:

[2] konik

[3] członek, penis, prącie

[4] konik, skoczek

Verkleinerungsformen:

konik

Oberbegriffe:

[1] nieparzystokopytny, kopytny, ssak, kręgowiec, zwierzę

[2] zabawka

[3] narząd płciowy

[4] figura szachowa, figura

[5] przyrząd gimnastyczny, przyrząd

Unterbegriffe:

[1] chmyz, klacz, mustang, ogier, szkapa, tarpan, źrebak (źrebię)

[1] koń dyszlowy, koń lejcowy, koń orczykowy, koń pod siodłem, koń pod siodło, koń twardy w pysku

[1] anglik (folblut, koń angielski), arab (koń arabski), fryz (koń fryzyjski), hucuł (koń huculski), koń czystej krwi, koń pełnej krwi, koń sokólski

[2] koń na biegunach

Beispiele:

[1] „Właśnie dwókonną bryką wjechał młody panek / I obiegłszy dziedziniec zawrócił przed ganek, / Wysiadł s powozu; konie porzucone same, / Szczypać trawę ciągnęły powoli pod bramę.“[3]

[2]

Redewendungen:

[1] czarny koń – Außenseiter

[1] koń by się uśmiał – da lachen ja die Hühner

[1] można z kimś konie kraść – mit jemandem Pferde stehlen können

[1] robić kogoś w konia (zrobić kogoś w konia) – jemandem zum Narren halten

[1] zdrowy jak koń (zdrów jak koń) – kerngesund

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] siodłać konia, osiodłać konia, rozsiodłać konia

[1] jechać na koniu

Wortbildungen:

[1] konina, koniokrad (→ koniokradztwo), konny, koński; koń mechaniczny, koń morski, koń Przewalskiego, koń trojański; na koń

[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „koń“

[1, 3, 4] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „koń“

[1–5] Słownik Języka Polskiego – PWN: „koń“

[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „ko%F1“

Quellen: