dzień
dzień (Polnisch)
Substantiv, m
Singular | Plural | |
---|---|---|
Nominativ | dzień | [[dni dnie|dni dnie]] |
Genitiv | dnia | dni |
Dativ | dniowi | dniom |
Akkusativ | dzień | dni |
Instrumental | dniem | dniami |
Lokativ | dniu | dniach |
Vokativ | dniu | dni |
Anmerkung zur Flexion:
- Steht das Substantiv dzień mit einem Numerale, lautet der Nominativ Plural nur dni, z.B. dwa dni. Sonst sind beide Formen möglich.
Worttrennung:
- dzień, Plural: dni, dnie
Aussprache:
- IPA: [d͡ʑɛɲ], Plural: [dɲi], [dɲɛ]
- Hörbeispiele: dzień (Info), Plural: —
- Reime: -ɛɲ
Bedeutungen:
- [1] Zeitraum zwischen Morgendämmerung und Sonnenuntergang: Tag
- [2] Zeitraum von 24 Stunden: Tag
- [3] ein bestimmter Zeitpunkt; Datum: Tag
- [4] übertragen: ein Lebensabschnitt: Tag
Abkürzungen:
- [3] d.
Herkunft:
- seit dem 14. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *dьnь, das sich seinerseits auf das indogermanische *di-n- „Zeitraum, wenn es hell ist“, welches von dem Verb *dei̯- / *di- „leuchten, strahlen“ abgleitet ist; urverwandt mit deszcz → pl; Ableitungen stellen das Adverb dziś → pl und das Substantiv tydzień → pl dar; gemeinslawisches Wort, das verwandt ist mit niedersorbisch źeń → dsb, obersorbisch dźeń → hsb, tschechisch den → cs, slowakisch deň → sk, russisch день (denʹ☆) → ru, ukrainisch день (denʹ☆) → uk, weißrussisch дзень (dzenʹ☆) → be, serbisch дан (dan☆) → sr, slowenisch dan → sl und bulgarisch ден (den☆) → bg sowie ferner mit litauisch diena → lt, lettisch diena → lv und sanskritisch दिन (dina-) → sa; zudem besteht eine Urverwandschaft mit lateinisch deus → la und Iuppiter → la, altgriechisch Ζεύς (Zeus☆) → grc und sanskritisch दिव् (div-) → sa[1][2][3][4]
Synonyme:
- [1] dzienna pora, dzionek
- [2] doba
Sinnverwandte Wörter:
- [3] data
Gegenwörter:
- [1] noc
Verkleinerungsformen:
- dzionek
Oberbegriffe:
- [2] okres
Unterbegriffe:
- [1] dzień polarny
- [2] dzień otwarty, dzień powszedni, dzień roboczy, dzień świąteczny, dzień święty
- [3] Dzień Matki, Dzień Pański, Dzień Zaduszny
Beispiele:
- [1] Cały dzień czekała na odpowiedź.
- Den ganzen Tag wartete sie auf eine Antwort.
- [2] Ta stacja benzynowa jest otwarta cały dzień.
- Diese Tankstelle hat den ganzen Tag geöffnet.
- [3] Dnia szóstego kwietnia mam termin u lekarza.
- Am Tag des sechsten Aprils (/ Am 6. April) habe ich einen Termin beim Arzt.
Redewendungen:
- [1] dzień dobry – guten Tag
- [1] nie chwal dnia przed zachodem słońca - man soll den Tag nicht vor dem Abend loben
- [1] w biały dzień - am helllichten Tage
- [1] z dnia na dzień - von Tag zu Tag
- [2] mieć zły dzień - einen schlechten Tag haben
- [2] po dziś dzień - bis zum heutigen Tag
- [3] sądny dzień, dzień ostateczny - Jüngstes Gericht
- [4] czyjeś dni są policzone – jemandes Tage sind gezählt
Sprichwörter:
- [1] Dzień do pracy, noc do spania
- [1] Na Nowy Rok przybywa dnia na barani skok
- [1] Nie chwal dnia przed zachodem słońca – Man soll den Tag nicht vor dem Abend loben
Charakteristische Wortkombinationen:
- [1] dzień słoneczny, dzień pochmurny, dzień upalny; dzień jesienny, dzień letni, dzień wiosenny, dzień zimowy
- [3] dzień ślubu, dzień urodzin
- [4] dni młodości
Wortbildungen:
- codzienny, co dzień, dniówka, dzienny (→ dziennik)
- [2] porządek dnia
Übersetzungen
Referenzen und weiterführende Informationen:
- [1, 2] Polnischer Wikipedia-Artikel „dzień“
- [1–4] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „dzień“
- [1–4] Słownik Języka Polskiego – PWN: „dzień“
- [*] Słownik Ortograficzny – PWN: „dzie%F1“
Quellen:
- Krystyna Długosz-Kurczabowa: Słownik etymologiczny języka polskiego. 2. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14361-4, Seite 116–118
- Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 141
- Izabela Malmor: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. ParkEdukacja – Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, Seite 122
- Vasmer’s Etymological Dictionary: „день“
dzień (Umschrift)
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.