dzień

dzień (Polnisch)

Substantiv, m

Singular Plural
Nominativ dzień [[dni
dnie|dni
dnie]]
Genitiv dnia dni
Dativ dniowi dniom
Akkusativ dzień dni
Instrumental dniem dniami
Lokativ dniu dniach
Vokativ dniu dni

Anmerkung zur Flexion:

Steht das Substantiv dzień mit einem Numerale, lautet der Nominativ Plural nur dni, z.B. dwa dni. Sonst sind beide Formen möglich.

Worttrennung:

dzień, Plural: dni, dnie

Aussprache:

IPA: [d͡ʑɛɲ], Plural: [dɲi], [dɲɛ]
Hörbeispiele:  dzień (Info), Plural:
Reime: -ɛɲ

Bedeutungen:

[1] Zeitraum zwischen Morgendämmerung und Sonnenuntergang: Tag
[2] Zeitraum von 24 Stunden: Tag
[3] ein bestimmter Zeitpunkt; Datum: Tag
[4] übertragen: ein Lebensabschnitt: Tag

Abkürzungen:

[3] d.

Herkunft:

seit dem 14. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *dьnь, das sich seinerseits auf das indogermanische *di-n- „Zeitraum, wenn es hell ist“, welches von dem Verb *dei̯- / *di- „leuchten, strahlen“ abgleitet ist; urverwandt mit deszcz  pl; Ableitungen stellen das Adverb dziś  pl und das Substantiv tydzień  pl dar; gemeinslawisches Wort, das verwandt ist mit niedersorbisch źeń  dsb, obersorbisch dźeń  hsb, tschechisch den  cs, slowakisch deň  sk, russisch день (denʹ)  ru, ukrainisch день (denʹ)  uk, weißrussisch дзень (dzenʹ)  be, serbisch дан (dan)  sr, slowenisch dan  sl und bulgarisch ден (den)  bg sowie ferner mit litauisch diena  lt, lettisch diena  lv und sanskritisch दिन (dina-)  sa; zudem besteht eine Urverwandschaft mit lateinisch deus  la und Iuppiter  la, altgriechisch Ζεύς (Zeus)  grc und sanskritisch दिव् (div-)  sa[1][2][3][4]

Synonyme:

[1] dzienna pora, dzionek
[2] doba

Sinnverwandte Wörter:

[3] data

Gegenwörter:

[1] noc

Verkleinerungsformen:

dzionek

Oberbegriffe:

[2] okres

Unterbegriffe:

[1] dzień polarny
[2] dzień otwarty, dzień powszedni, dzień roboczy, dzień świąteczny, dzień święty
[3] Dzień Matki, Dzień Pański, Dzień Zaduszny

Beispiele:

[1] Cały dzień czekała na odpowiedź.
Den ganzen Tag wartete sie auf eine Antwort.
[2] Ta stacja benzynowa jest otwarta cały dzień.
Diese Tankstelle hat den ganzen Tag geöffnet.
[3] Dnia szóstego kwietnia mam termin u lekarza.
Am Tag des sechsten Aprils (/ Am 6. April) habe ich einen Termin beim Arzt.

Redewendungen:

[1] dzień dobryguten Tag
[1] nie chwal dnia przed zachodem słońca - man soll den Tag nicht vor dem Abend loben
[1] w biały dzień - am helllichten Tage
[1] z dnia na dzień - von Tag zu Tag
[2] mieć zły dzień - einen schlechten Tag haben
[2] po dziś dzień - bis zum heutigen Tag
[3] sądny dzień, dzień ostateczny - Jüngstes Gericht
[4] czyjeś dni są policzonejemandes Tage sind gezählt

Sprichwörter:

[1] Dzień do pracy, noc do spania
[1] Na Nowy Rok przybywa dnia na barani skok
[1] Nie chwal dnia przed zachodem słońcaMan soll den Tag nicht vor dem Abend loben

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] dzień słoneczny, dzień pochmurny, dzień upalny; dzień jesienny, dzień letni, dzień wiosenny, dzień zimowy
[3] dzień ślubu, dzień urodzin
[4] dni młodości

Wortbildungen:

codzienny, co dzień, dniówka, dzienny (→ dziennik)
[2] porządek dnia

Übersetzungen

Referenzen und weiterführende Informationen:
[1, 2] Polnischer Wikipedia-Artikel „dzień
[1–4] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „dzień
[1–4] Słownik Języka Polskiego – PWN: „dzień
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „dzie%F1

Quellen:

  1. Krystyna Długosz-Kurczabowa: Słownik etymologiczny języka polskiego. 2. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14361-4, Seite 116–118
  2. Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1, Seite 141
  3. Izabela Malmor: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. ParkEdukacja – Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, Seite 122
  4. Vasmer’s Etymological Dictionary: „день

dzień (Umschrift)

dzień ist die Umschrift folgender Wörter:

Weißrussisch: дзень (dzień)
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.