chory

chory (Polnisch)

Adjektiv

Positiv Komparativ Superlativ
chory bardziej chory najbardziej chory
Alle weiteren Formen: Flexion:chory

Worttrennung:

cho·ry, Komparativ: bar·dziej cho·ry, Superlativ: naj·bar·dziej cho·ry

Aussprache:

IPA: [ˈxɔrɨ], Komparativ: [ˈbard͡ʑɛj ˈxɔrɨ], Superlativ: [najˈbard͡ʑɛj ˈxɔrɨ]
Hörbeispiele:  chory (Info)

Bedeutungen:

[1] Medizin: krank
[2] übertragen: nicht richtig funktionierend: krank
[3] übertragen: krank, aufgeregt, gereizt, genervt
[4] umgangssprachlich: krank, verrückt

Herkunft:

seit dem 15. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *chvorъ oder *chorъ; im Altpolnischen auch in den Kurzformen chór und chor bezeugt, wobei auch die Langform chory noch synthetisch gesteigert wurde (Komparativ chorszy); nordslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch chorý  cs, slowakisch chorý  sk, obersorbisch khory  hsb, niedersorbisch chory  dsb, russisch хворый (chvoryj)  ru und ukrainisch хворий (chvoryj)  uk und хорий (choryj)  uk sowie ferner mit avestisch xvara- „Wunde“ und althochdeutsch swër (neuhochdeutsch Schwär/Schwäre)[1][2][3]

Sinnverwandte Wörter:

[1] chorujący, cierpiący, niezdrowy, słaby
[2] nieprawidłowy, wadliwy
[3] wściekły, zdenerwowany, zły, zmęczony
[4] nienormalny, szalony

Gegenwörter:

[1] zdrowy, silny

Unterbegriffe:

[1] chory psychicznie, chory umysłowo, śmiertelnie choy, zakaźnie chory
[1] liszajowaty, marski, niepełnosprawny, nieprzytomny, obolały, owrzodzony, pryszczaty, przekrwiony, przerośnięty, przeziębiony, ranny, rozgorączkowany, spróchniały, spuchnięty, trędowaty, zachrypły/zachrypnięty, zaflegmiony, zagrypiony, zakatarzony, zarobaczony, zaropiały, znerwicowany, zniszczony, zwyrodnniały

Beispiele:

[1] Jestem chory, muszę iść do lekarza.
Ich bin krank, ich muss zum Arzt.

Redewendungen:

[1] chory z urojeniahypochondrisch

Sprichwörter:

[1] Chory na śmierć, a jadłby ćwierć

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] chore drzewo, chore dziecko, chory ząb, chore zwierzę
[1] chory na grypę
[2] chora epoka, chore społeczeństwo
[3] chory na myśl o czymś

Wortbildungen:

[1] chorować, choroba, chorowity, chorobliwy

Übersetzungen

Referenzen und weiterführende Informationen:
[1–4] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „chory
[1–4] Słownik Języka Polskiego – PWN: „chory
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „chory

Substantiv, m

Singular Plural
Nominativ chory chorzy
Genitiv chorego chorych
Dativ choremu chorym
Akkusativ chorego chorych
Instrumental chorym chorymi
Lokativ chorym chorych
Vokativ chory chorzy

Worttrennung:

cho·ry, Plural: cho·rzy

Aussprache:

IPA: [ˈxɔrɨ], Plural: [ˈxɔʒɨ]
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] Medizin: Person, die an einer Krankheit leidet: Kranker, Erkrankter

Herkunft:

Konversion des gleichlautenden Adjektivs chory

Sinnverwandte Wörter:

[1] cierpiący

Gegenwörter:

[1] zdrowy

Weibliche Wortformen:

[1] chora

Oberbegriffe:

[1] człowiek

Unterbegriffe:

[1] pacjent, ranny
[1] adidas, afatyk, alergik, anemik, apatyk, artretyk, astmatyk, bulimik, cukrzyk, dysgrafik, dyslektyk, epileptyk, erotoman, gastryk, gruźlik, hemofilik, hipochondryk, impotent, jąkała, kataleptyk, katatonik, kleptoman, lunatyk, nadciśnieniowiec, nerkowiec, nerwicowiec, neuropata, niskociśnieniowiec, osteopata, reumatyk, sercowiec, sklerotyk, socjopata, fyfilityk, trędowaty, zapowietrznik

Beispiele:

[1] Chorzy powinni leżeć w łóżku.
Kranke sollten im Bett liegen.

Sprichwörter:

[1] Chorego pytają, zdrowemu dają
[1] Zdrowy chorego nie zrozumie

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] choroba, lek, lekarstwo, lekarz, szpital

Wortbildungen:

[1] izba chorych, Kasa Chorych, namaszczenie chorych

Übersetzungen

Referenzen und weiterführende Informationen:
[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „chory
[1] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „chory
[1] Słownik Języka Polskiego – PWN: „chory
[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „chory

Quellen:

  1. Krystyna Długosz-Kurczabowa: Słownik etymologiczny języka polskiego. 2. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 83-01-14361-4, Seite 73–74
  2. Izabela Malmor: Słownik etymologiczny języka polskiego. 1. Auflage. ParkEdukacja – Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa – Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, Seite 78
  3. Vasmer’s Etymological Dictionary: „хворый
Ähnliche Wörter:
chóry
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.