ptak

Worttrennung:

ptak

Aussprache:

IPA: [ptak]

Hörbeispiele:  ptak ^(Info)

Reime: -ak

Bedeutungen:

[1] Zoologie: Vogel

Herkunft:

seit dem 14. Jahrhundert bezeugtes Erbwort aus dem urslawischen *pъtakъ; anfänglich in der Form ptach im Polnischen belegt, das auf das urslawische *pъtachъ/*pъtacha zurückgeht und von welchem die Derivate gebildet worden sind; ebenso wie *pъtica stellen diese urslawischen Wörter Ableitungen zu *pъtъ beziehungsweise *pъta „Vogel“ dar, woraus sich die etymologische Verwandtschaft mit lettisch putns ^→ lv, lateinisch petere ^→ la und ferner pullus ^→ la sowie altgriechisch πτένος (ptenos^☆) ^→ grc erklärt; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch pták ^→ cs, slowakisch vták ^→ sk, obersorbisch ptak ^→ hsb, niedersorbisch ptak ^→ dsb, russisch птица (ptica^☆) ^→ ru, ukrainisch птах (ptach^☆) ^→ uk und птиця (ptycja^☆) ^→ uk, slowenisch ptica ^→ sl und ptič ^→ sl, serbokroatisch птица (ptica^☆) ^→ sh und bulgarisch птица (ptica^☆) ^→ bg[1][2][3]

Gegenwörter:

[1] gad, płaz, ryba, ssak

Verkleinerungsformen:

[1] ptaszek

Oberbegriffe:

[1] kręgowiec, zwierzę

Unterbegriffe:

[1] Jungtier: pisklę, ptaszę

[1] drób, nielot, ptak domowy, ptak drapieżny, ptak gniazdowy, ptak leśny, ptak łowczy, ptak morski, ptak śpiewający, ptak polny, ptak przelotny, ptak wędrowny, ptak wodny

[1] albatros, alka, batalion, bażant, bączek, bąk, bekas, białorzytka, biegus, bocian, cietrzew, czajka, czapla, czeczotka, czyżyk, derkacz, drop, drozd, dudek, dzięcioł, emu, faeton, flaming, fregata, gawron, gęś, gil, głuptak, głuszec, gołąb, ibis, indyk, jarząbek, jaskółka, jastrząb, jemiołuszka, jerzyk, kaczka, kanarek, kania, kawka, kazuar, kiwi, kobuz, kogut, koliber, kondor, kopciuszek, kormoran, kos, kowalik, kraska, krogulec, kruk, kszyk, kukułka, kura, kurka wodna, kuropatwa, kwiczoł, lelek kozodój, lirogon, łabędź, makolągwa, marabut, mewa, moa, mysikrólik, myszołów, nandu, nur, orzeł, papuga, pardwa, paszkot, paw, perliczka, pelikan, perkoz, piegża, pingwin, pliszka, pluszcz, przepiórka, puchacz, pustułka, puszczyk, rajski ptak, raróg, remiz, rudzik, rybitwa, rybołów, sekretarz, sęp, sikorka, skowronek, słonka, słowik, sokół, sowa, sójka, sroka, struś, strzyżyk, szablodziób, szczygieł, szpak, ślepowron, tukan, trznadel, wilga, wrona, wróbel, zięba, zimorodek, żołna, żuraw

Beispiele:

[1] Nie wszystkie ptaki potrafią latać.

Nicht alle Vögel können fliegen.

[1] „Jestem!

Jestem i płaczę…

Biję skrzydłami,

jak ptak ten ranny,

jak ptak ten nocny,

któremu okiem kazano skrwawionym

patrzeć w blask słońca…“[4]

Ich bin!

Ich bin und ich weine…

Ich schlage mit den Flügeln,

wie dieser verwundete Vogel,

wie dieser nächtliche Vogel,

dem befohlen wurde mit seinem blutigen Auge

in den Schein der Sonne zu blicken…

[1] „Chwilę szczęścia trzeba chwytać,

Jak złotego ptaka w locie…“[5]

Einen Augenblick des Glücks muss man ergreifen,

Wie einen goldenen Vogel im Flug…

Redewendungen:

[1] wolny jak ptak — frei wie ein Vogel

[1] niebieski ptak — Nichtstuer, Tunichtgut, Schmarotzer

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] fruwać, (pofrunąć), gniazdo, jajko, latać (lecieć), lot, pisklę, śpiewać

[1] stado ptaków

[1] dziób, pazura, pióro, skrzydło

Wortbildungen:

[1] ptactwo, ptasi, ptaszarnia, ptasznik, ptaszydło, ptaszyna, ptaszysko

[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „ptak“

[1] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „ptak“

[1] Słownik Języka Polskiego – PWN: „ptak“

[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „ptak“

Quellen:

brak, tak